27 kwietnia 2023 r., w Dzienniku Ustaw pod poz. 803, opublikowano ustawę z 26 stycznia 2023 r. o zmianie ustaw w celu likwidowania zbędnych barier administracyjnych i prawnych, która to wprowadziła zmiany m.in. w ustawie z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn.

Opodatkowaniu będzie podlegało nabycie przez nabywcę własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej w okresie pięciu lat, począwszy od 1 lipca 2023 r. oraz w każdym kolejnym okresie pięciu lat:

36 120 zł od jednej osoby lub 108 360 zł od wielu osób – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej,

27 090 zł od jednej osoby lub 81 270 zł od wielu osób – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej,

18 060 zł od jednej osoby lub 54 180 zł od wielu osób – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy.

Jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby nastąpi więcej niż jeden raz w pięcioletnim okresie, o którym mowa powyżej, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych trzeba będzie doliczyć wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych dotychczas w tym okresie.

Do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed 1 lipca 2023 r., będą stosowane przepisy w brzmieniu dotychczasowym.

Uwaga: Wejście w życie powyższych zasad nie jest jeszcze ostatecznie przesądzone. Parlament pracuje nad zmianami, które mają wprowadzić kolejne modyfikacje limitów. Zlikwidowany ma zostać także obowiązek sumowania darowizn od wielu osób.

Podstawa prawna:

art. 5, art. 19, art. 24 pkt 2 ustawy z 26 stycznia 2023 r. o zmianie ustaw w celu likwidowania zbędnych barier administracyjnych i prawnych (Dz.U. z 2023 r., poz. 803)

Zawarcie umowy pożyczki a PCC

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 9 maja wydał interpretację nr 0111-KDIB2-2.4014.67.2023.1.PB. Dotyczyła ona skutków w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z zawarciem umowy pożyczki.

W opisie stanu faktycznego Wnioskodawca wskazał, że w marcu 2023 r. podpisano umowę pożyczki w Paryżu z osobą prywatną z Francji na określoną kwotę wyrażoną w zł. Przelew został dokonany w marcu 2023 r. z francuskiego konta, w chwili podpisania umowy środki pieniężne znajdowały się na terytorium Francji, we francuskim banku.

Wnioskodawca zadał pytanie, czy powinien zawiadomić w jakiś sposób urząd skarbowy o otrzymanej pożyczce oraz czy w takiej sytuacji należny jest podatek od czynności cywilnoprawnych. Przedstawił swoje stanowisko w sprawie, zgodnie z którym w przypadku umowy pożyczki zawartej za granicą Rzeczypospolitej Polskiej nie istnieje konieczność składania zawiadomienia urzędu skarbowego o pożyczce oraz należności za podatek od czynności cywilnoprawnych.

Zasady opodatkowania pożyczek PCC

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko Wnioskodawcy za prawidłowe. Zgodnie z przepisami ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. W myśl ustawy, obowiązek podatkowy (poza zastrzeżeniem) powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej. Obowiązek podatkowy ciąży przy umowie pożyczki na biorącym pożyczkę. Stosownie do treści ustawy podstawę opodatkowania stanowi przy umowie pożyczki – kwota lub wartość pożyczki, a w przypadku umowy określającej, że wypłata środków pieniężnych nastąpi niejednokrotnie i ich suma nie jest znana w chwili zawarcia umowy – kwota każdorazowej wypłaty środków pieniężnych. Stawka podatku od umowy pożyczki wynosi 0,5 proc.

Zgodnie z ustawą podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika. Podatnicy mogą złożyć również za dany miesiąc zbiorczą deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy, pod spełnieniu określonych warunków wymienionych w ustawie.

Umowa pożyczki podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi (z ustawowym zastrzeżeniem) jeżeli ich przedmiotem są:

rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Przesłanki opodatkowania umowy pożyczki

Organ wskazał, że umowa pożyczki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostanie zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy. Pożyczka podlega również podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą, ale nabywca – pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, i czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W przypadku przedstawionym przez Wnioskodawcę umowa pożyczki została zawarta poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, tj. we Francji. Środki pieniężne będące przedmiotem umowy pożyczki, w momencie zawarcia umowy pożyczki również znajdowały się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Zatem zawarta umowa pożyczki nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a tym samym nie ciążył na Wnioskodawcy obowiązek złożenia deklaracji PCC-3. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zgodził się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, że nie istnieje konieczność zawiadomienia urzędu skarbowego o otrzymanej pożyczce oraz nie wystąpi konieczność zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Podstawa prawna:

art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b, art. 1 ust. 4, art. 3 ust. 1 pkt 1, art. 4 pkt 7, art. 6 ust. 1 pkt 7, art. 7 ust. 1 pkt 4, art. 10 ust. 1 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r., poz. 170 ze zm.)