W BIULETYNIE: 

♦ Ulgi z tytułu darowizn w rozliczeniu PIT. Jakie darowizny można odliczyć?

W rozliczeniu rocznym PIT podatnicy mogą uwzględnić darowizny przekazane na określone cele. Ulgi podatkowe dotyczą m.in. darowizn na cele pożytku publicznego, krwiodawstwo, kult religijny, kształcenie zawodowe czy odbudowę niektórych zabytków - przypomina resort finansów.

♦ Rozliczenie składki zdrowotnej za 2024 rok - praktyczne wskazówki

Roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne służy ustaleniu składki na ubezpieczenie zdrowotne za dany rok na podstawie osiągniętych dochodów/przychodów. Ma to na celu zweryfikowanie, czy roczna składka zdrowotna odpowiada sumie składek na ubezpieczenie zdrowotne wykazanych w dokumentach rozliczeniowych za poszczególne miesiące. Przedsiębiorcy często zlecają to zadanie biurom rachunkowym.

♦ Co powinien zrobić pracodawca, aby uniknąć zarzutu dyskryminacji płacowej

Pracodawca ma obowiązek równego wynagradzania pracowników za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości. Jednakże, różnicowanie wynagrodzeń przez pracodawców może prowadzić do zarzutów dyskryminacji, jeśli nie jest poparte obiektywnymi kryteriami, takimi jak kwalifikacje zawodowe czy staż pracy. Wartościowanie stanowisk pracy oraz jasne zasady wynagradzania są kluczowe dla zapewnienia równego

♦ Odroczenie terminu płatności składek ZUS. Jak uzyskać?

Przedsiębiorcy, którzy mają chwilowe problemy finansowe i trudności w pozyskaniu środków na terminowe opłacenie składek, mogą odroczyć termin płatności składek ZUS, co pozwala na zachowanie płynności finansowej. Wniosek należy złożyć najpóźniej w dniu płatności składki, a warunki spłaty są ustalane indywidualnie z ZUS.



Ulgi z tytułu darowizn w rozliczeniu PIT. Jakie darowizny można odliczyć?

Z ulgi podatkowej w PIT mogą skorzystać osoby, które w roku podatkowym przekazały darowizny na określone cele. W zeznaniu PIT podatnik może uwzględnić m. in. darowizny przekazane organizacjom non-profit na realizowane przez nie cele wskazane w przepisach ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (np. wspieranie rodzin i osób w trudnej sytuacji życiowej, na działalność charytatywną i na rzecz osób niepełnosprawnych, na ochronę i promocję zdrowia czy na naukę, szkolnictwo wyższe i edukację).

Ulgi podatkowe dotyczą też darowizn przekazanych na cele kultu religijnego: kościołom, związkom religijnym i kościelnym osobom prawnym (zakonom, parafiom).

Rozliczając PIT można także uwzględnić darowizny na cele kształcenia zawodowego przekazane w formie materiałów dydaktycznych lub środków trwałych, publicznym szkołom prowadzącym kształcenie zawodowe, a także publicznym placówkom i centrom.

Z ulgi podatkowej mogą również skorzystać osoby, które wsparły odbudowę Pałacu Saskiego. Ulga przysługuje także honorowym dawcom krwi.

Szczegółowe warunki jakie należy spełnić, aby móc skorzystać z ulg z tytułu darowizn, informacje o tym jak obliczyć poszczególne ulgi oraz odpowiedzi na często zadawane pytania są dostępne na stronie: podatki.gov.pl.

Komunikat Ministerstwa Finansów z dnia 18 kwietnia 2025 r. "KAS przypomina: ulgi w PIT z tytułu darowizn" opubl. na www.podatki.gov.pl

Rozliczenie składki zdrowotnej za 2024 rok - praktyczne wskazówki

Roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne służy ustaleniu składki na ubezpieczenie zdrowotne za dany rok na podstawie osiągniętych dochodów/przychodów. Ma to na celu zweryfikowanie, czy roczna składka zdrowotna odpowiada sumie składek na ubezpieczenie zdrowotne wykazanych w dokumentach rozliczeniowych za poszczególne miesiące. Przedsiębiorcy często zlecają to zadanie biurom rachunkowym. Aby ułatwić przygotowanie do rozliczenia, prezentujemy odpowiedzi na najczęściej pojawiające się wątpliwości.

Obowiązek dokonania rozliczenia rocznego składki zdrowotnej dotyczy:

• osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą,
• wspólników spółki cywilnej, komandytowej, partnerskiej,
• jednoosobowych wspólników spółek z ograniczoną odpowiedzialnością,
• komplementariuszy.

Roczne rozliczenie są zobowiązane złożyć osoby, które były opodatkowane według skali podatkowej, podatkiem liniowym lub ryczałtem ewidencjonowanym, ponieważ wysokość składki zdrowotnej dla tej grupy zależy od przychodu lub dochodu. Rocznego rozliczenia nie dokonują osoby opodatkowane kartą podatkową oraz osoby odprowadzające składkę zdrowotną bez formy opodatkowania, ponieważ te osoby odprowadzają ryczałtową składkę zdrowotną, stałą, niezależną ani od przychodów, ani od dochodów z działalności gospodarczej.

Rozliczenia za 2024 r. dokonuje się w deklaracji miesięcznej za kwiecień 2025 r. Jeśli osoba prowadząca działalność gospodarczą składa deklarację tylko za siebie, to rozliczenia dokonuje na ZUS DRA. Jeżeli dodatkowo zatrudnia pracowników lub zleceniobiorców, albo jednych i drugich, to rozliczenia dokonuje na ZUS RCA i ZUS DRA.

Płatnik składek prowadził działalność gospodarczą przez cały 2024 r., ale nie złożył deklaracji miesięcznej za styczeń i luty 2024 r. Czy złożenie deklaracji za kwiecień 2025 r. wraz z rocznym rozliczeniem składki zdrowotnej zakończy sprawę i nie trzeba składać deklaracji miesięcznych za styczeń i luty 2024 r.?

Jeśli płatnik nie złożył deklaracji za styczeń i luty 2024 r., to – mimo złożenia deklaracji za kwiecień 2025 r. wraz z rozliczeniem rocznym składki zdrowotnej – jest zobowiązany złożyć zaległe deklaracje za styczeń i luty 2024 r.

Czy konieczne jest roczne rozliczenie składki zdrowotnej za 2024 r., jeśli płatnik składek przez 1 miesiąc (styczeń 2024 r.) rozliczał się w formie podatku liniowego?

W przypadku opodatkowania w formie podatku liniowego rok składkowy dotyczący składki zdrowotnej obejmuje okres od lutego poprzedniego roku do stycznia bieżącego roku. Jeśli zatem płatnik składek prowadził działalność gospodarczą tylko do stycznia 2024 r., to rozliczył tę składkę zdrowotną w rocznym rozliczeniu składki zdrowotnej w deklaracji za kwiecień 2024 r. Jeśli jednak płatnik prowadził działalność gospodarczą przez dłuższy okres, np. do maja 2024 r. albo przez cały 2024 r., ale zmienił formę opodatkowania w trakcie roku, to za styczeń 2024 r. konieczna była korekta deklaracji miesięcznej i dodatkowo konieczne jest rozliczenie roczne składki zdrowotnej w deklaracji za kwiecień 2025 r.

W trakcie 2024 r. nastąpiła u płatnika składek zmiana formy opodatkowania – z ryczałtu na skalę podatkową. W jaki sposób należy dokonać rocznego rozliczenia składki zdrowotnej w jego przypadku?

Zmiana formy opodatkowania w trakcie 2024 r. powoduje konieczność złożenia korekt deklaracji ZUS DRA i ZUS RCA za miesiące, za które zostały złożone deklaracje przed zgłoszeniem zmiany formy opodatkowania. W skorygowanych deklaracjach należy wykazać składkę zdrowotną ustaloną według zasad ogólnych (skala podatkowa) i tak należy rozliczyć roczną składkę zdrowotną.

Jak należy rozliczyć składkę zdrowotną, jeśli płatnik składek zawiesił lub zakończył działalność w 2025 r.?

Jeśli płatnik składek zawiesił lub zakończył działalność gospodarczą w 2025 r., ale prowadził działalność gospodarczą w 2024 r., to jest zobowiązany rozliczyć roczną składkę zdrowotną za poprzedni rok składkowy. Rocznego rozliczenia składki zdrowotnej dokonuje się w deklaracji za kwiecień 2025 r. Istotne jest, że składkę opłaca się jedynie za miesiące, w których działalność była aktywna, czyli w rocznym rozliczeniu nie będą ujęte przychody i koszty działalności z okresu zawieszenia

Czy jeśli płatnik składek prowadzi dwie działalności gospodarcze opodatkowane w odrębny sposób, to składa dwie deklaracje rozliczeniowe za dany okres?

Jeśli płatnik prowadzi dwie działalności gospodarcze różnie opodatkowane, to składa jedną miesięczną deklarację rozliczeniową za dany okres, tak jak składa jedno rozliczenie rocznej składki zdrowotnej, które zawiera się w miesięcznej deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA za kwiecień 2025 r.

Do kiedy należy złożyć wniosek o zwrot nadpłaty składki zdrowotnej?

Wniosek o zwrot składki zdrowotnej należy złożyć w terminie 1 miesiąca, liczonym po upływie ustawowego terminu złożenia deklaracji podatkowej za poprzedni rok podatkowy (art. 81 ust. 2n ustawy zdrowotnej). Termin złożenia deklaracji podatkowych upływa 30 kwietnia 2025 r. Jeden miesiąc liczony od 1 maja 2025 r. to 1 czerwca 2025 r. Ponieważ 1 czerwca w tym roku przypada w niedzielę, więc termin złożenia wniosku jest przesunięty na pierwszy dzień roboczy po tym dniu, czyli wniosek o zwrot nadpłaty należy złożyć do 2 czerwca 2025 r.

W jakiej formie należy złożyć wniosek o zwrot nadpłaty składki zdrowotnej?

Wniosek o zwrot nadpłaty składa się w formie elektronicznej. Taki wniosek o zwrot nadpłaty (RZR-S) ZUS przygotowuje na Platformie ZUS PUE, w terminie kilku dni po złożeniu przez płatnika deklaracji DRA za kwiecień 2025 r., w której jest zawarte roczne rozliczenie składki zdrowotnej. ZUS przygotowuje roboczą wersję wniosku o zwrot nadpłaty, w której następnie płatnik, edytując dokument, musi wskazać właściwy numer rachunku bankowego, na który ma być zrealizowany zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej. Płatnik podpisuje dokument kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem zaufanym lub tzw. profilem zaufanym. Podpisany elektronicznie wniosek o zwrot nadpłaty płatnik wysyła elektronicznie za pośrednictwem Platformy ZUS PUE.

Co powinien zrobić pracodawca, aby uniknąć zarzutu dyskryminacji płacowej

Pracodawca ma obowiązek równego wynagradzania pracowników za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości. Jednakże, różnicowanie wynagrodzeń przez pracodawców może prowadzić do zarzutów dyskryminacji, jeśli nie jest poparte obiektywnymi kryteriami, takimi jak kwalifikacje zawodowe czy staż pracy. Wartościowanie stanowisk pracy oraz jasne zasady wynagradzania są kluczowe dla zapewnienia równego traktowania pracowników.

Prawo do jednakowego wynagrodzenia

Kodeks pracy gwarantuje prawo do jednakowego wynagrodzenia za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości. Wynagrodzenie obejmuje wszystkie składniki wynagrodzenia, bez względu na ich nazwę i charakter, a także inne świadczenia związane z pracą, przyznawane pracownikom w formie pieniężnej lub w innej formie niż pieniężna.

Prace jednakowe to prace takie same pod względem rodzaju, kwalifikacji koniecznych do ich wykonywania, warunków, w jakich są świadczone, a także ilości i jakości. Stanowisko pracy może stanowić kryterium porównawcze w ramach ustalania „jednakowej pracy”, ale nie jest ono wyłączne. Prace tożsame pod względem rodzaju i kwalifikacji wymaganych do ich wykonywania na tych samych stanowiskach pracy funkcjonujących u danego pracodawcy mogą różnić się co do ilości i jakości, a wówczas nie są pracami jednakowymi.

Pracami o jednakowej wartości są prace, których wykonywanie wymaga od pracowników porównywalnych kwalifikacji zawodowych, potwierdzonych dokumentami przewidzianymi w odrębnych przepisach lub praktyką i doświadczeniem zawodowym, a także porównywalnej odpowiedzialności i wysiłku.

Zróżnicowanie wynagrodzeń a dyskryminacja

Wiele kontrowersji w praktyce budzi problem różnicowania wynagrodzeń. W przypadku różnicowania przez pracodawcę wynagrodzenia pracowników, którzy wykonują jednakową pracę lub pracę o jednakowej wartości, pracodawca powinien móc udowodnić, że kierował się obiektywnymi powodami (wyrok SN z 22 lutego 2007 r., I PK 242/06, OSNP 2008/7–8/98). Jeśli pracodawca będzie wskazywał na różnice w wynagradzaniu ze względu na różne kwalifikacje zawodowe i staż pracy, powinien umieć wykazać, że kierował się tymi kryteriami i miały one znaczenie w ocenie zadań wykonywanych przez pracowników.

W wyroku z 3 czerwca 2014 r. (III PK 126/13, M.P.Pr. 2014/10/506) Sąd Najwyższy przyjął, że będąca podstawą pozwu różnica wynagrodzeń między pracownikami (np. w wysokości 200 zł) wykonującymi podobne prace to za mało, aby przyznać pracownikowi odszkodowanie. Pracodawca zapłaci pracownikowi odszkodowanie wtedy, gdy powodem różnicy w wysokości pensji będzie zakazana przez prawo dyskryminacja.

Sąd Najwyższy uznał, że możliwe jest odmienne potraktowanie pracowników w zakresie zatrudnienia, w tym wynagradzania. Jednak musi to wynikać z uzasadnionej potrzeby, dla której dopuszcza się takie zróżnicowanie. W procesie o dyskryminację płacową sąd odróżni więc legalną rozbieżność zarobków pracowników od naruszenia przepisów. Przykładowo dopuszczalne jest stosowanie kryterium stażu pracy przy ustalaniu warunków zatrudniania i zwalniania pracowników, zasad wynagradzania i awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, co uzasadnia odmienne traktowanie pracowników ze względu na wiek. Dzięki tej regule pracownik z większym doświadczeniem może zarabiać więcej od osoby o mniejszym doświadczeniu – bez ryzyka sporu sądowego dla pracodawcy.

Nie zawsze staranne prowadzenie przez pracodawcę polityki antydyskryminacyjnej pozwoli określić wszystkie potencjalne sytuacje, w których może dojść do nierównego traktowania. Często osoby z dłuższym stażem otrzymują wyższe wynagrodzenie niż osoby z krótszą praktyką u pracodawcy. Zróżnicowanie zarobków z uwagi na staż pracy jest dopuszczalne, gdy różnice w wynagradzaniu są proporcjonalne do długości stażu. Inaczej wygląda sytuacja, gdy wyższe wynagrodzenie otrzymują osoby z krótszym stażem.

Do poczucia dyskryminacji i nierównego traktowania ze względu na wynagrodzenie mogą się przyczynić m.in.:

• błędy w polityce płacowej,
• nieuporządkowane i niezrozumiałe regulacje wewnętrzne (regulaminy wynagradzania, premiowania i oceniania pracowników),
• rezygnacja z opisu stanowisk i wartościowania pracy w organizacjach, w których były one przeprowadzane.

W przypadku braku w zakładzie pracy konkretnych zasad wynagradzania pracownicy gorzej wynagradzani mogą wystąpić przeciwko pracodawcy do sądu i domagać się odszkodowań z tego tytułu.

Wartościowanie stanowisk pracy

Narzędziem wspomagającym ograniczenie ewentualnej odpowiedzialności pracodawcy z tytułu dyskryminacji w wynagradzaniu jest wartościowanie stanowisk pracy. Każde stanowisko powinno zostać porównane z innymi stanowiskami na tle całego przedsiębiorstwa oraz sytuacji na rynku pracy. Efektem wartościowania powinna być uporządkowana hierarchia stanowisk oraz wskazanie różnic między nimi na tle całej struktury organizacyjnej danej jednostki.

W wyniku wartościowania pracy powstaje określona hierarchia płac, która następnie jest korygowana pod wpływem innych czynników. Dzięki zastosowaniu procedury wartościowania pracodawca może wprowadzić w miarę obiektywny taryfikator pracy służący do określenia m.in. kategorii zaszeregowania poszczególnych rodzajów pracy, warunków pracy, wykształcenia, stażu, umiejętności czy cech psychicznych.

Wartościowanie pozwala precyzyjnie opisać wymagania dotyczące konkretnej pracy, stanowiące niejako przesłankę ustalenia płacy zasadniczej. Pozycja pracodawcy, który dokonał wartościowania pracy, jest w sądzie zdecydowanie mocniejsza niż w przypadku gdy w firmie przyjęto wyłącznie uznaniowe zasady wynagradzania.

Odroczenie terminu płatności składek ZUS. Jak uzyskać?

Przedsiębiorcy, którzy mają chwilowe problemy finansowe i trudności w pozyskaniu środków na terminowe opłacenie składek, mogą odroczyć termin płatności składek ZUS, co pozwala na zachowanie płynności finansowej. Wniosek należy złożyć najpóźniej w dniu płatności składki, a warunki spłaty są ustalane indywidualnie z ZUS.

O ten rodzaj ulgi mogą ubiegać się przedsiębiorący, którzy mają chwilowe problemy płatnicze i trudności w zdobyciu środków na terminowe opłacenie składek. Odroczenie terminu płatności pozwala na dalsze funkcjonowanie na rynku bez obawy, że wystąpią nieodwracalne skutki związane z przymusową egzekucją. Polega ono na możliwości zapłacenia składek późniejszym terminie, ustalonym z ZUS.

Takiej uldze w spłacie podlegają składki w pełnej kwocie i na wszystkie fundusze. Co ważne, odroczenie może dotyczyć tylko tych składek, których termin płatności jeszcze nie upłynął. Dlatego wniosek trzeba złożyć najpóźniej w dniu płatności składki - przypomina Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Indywidualne warunki spłaty składek ZUS

Warunki spłaty są zawsze określane indywidualnie i uzależnione od możliwości finansowych przedsiębiorcy. Od odroczonych składek nie nalicza się odsetek. W zamian pobierana jest opłata prolongacyjna w wysokości 50 proc. stawki odsetek za zwłokę obowiązującej w dniu podpisania umowy. Taka ulga może stanowić pomoc publiczną.

Odroczenie terminu płatności składek udzielane jest tylko na wniosek. Trzeba w nim wskazać okres, za który składki mają być odroczone, proponowany termin zapłaty, źródło finansowania odroczonej składki, a także rodzaj wnioskowanej pomocy publicznej. Zakres dokumentów zależy od rodzaju prowadzonej działalności i formy opodatkowania.

Ważne!

Wnioski można składać: elektronicznie (wniosek RSO), pisemnie, ustnie do protokołu lub telefonicznie - za pośrednictwem Centrum Kontaktu Klientów. Aby złożyć wniosek w tej formie trzeba mieć profil na platformie PUE/eZUS.

Odroczenie terminu płatności składki jest korzystnym rozwiązaniem w krótkim okresie, jednak warto pamiętać o jego konsekwencjach. W miesiącu, na który przesunięto płatność, konieczne będzie uregulowanie zarówno bieżącej, jak i odroczonej składki. Oznacza to podwójne obciążenie budżetu, dlatego przed podjęciem decyzji warto dokładnie przeanalizować swoje możliwości finansowe.

W 2024 roku ZUS odroczył terminy płatności 7 197 płatnikom składek na kwotę 1 003 219 tys. zł. W porównaniu do 2023 r. jest to wzrost liczby udzielonych odroczeń o 7,7% i wzrost o 37,4% kwoty objętej tym rodzajem ulgi.